بارت سبک معماری ویکتوریایی خود تشکیل شده از چند زیر مجموعه معماری (عمدتا شامل احیا) میشود؛ سبکهایی که از اواسط تا اواخر قرن نوزدهم میلادی بین مردم رواج داشتند. این دوره زمانی با تقریب خیلی خوبی با دورهای که به نام دوران ویکتوریایی مشهور شده است تطابق دارد؛ دوران حکومت ملکه ویکتوریا (۱۸۳۷-۱۹۰۱) کسی که نام این دوره از او گرفته شده است. پروژه های معماری ویکتوریایی که در آن زمان طراحی و ساخته شدهاند اغلب ترکیبی از هنرهای پیشین بودهاند ولی در کنار هم این سبک معماری ویکتوریایی را پدید آوردند. بدیهی است که که این سبک در عصر خودش سازههای بینظیری به جهان عرضه کرده است. در این مقاله از مجله معماری آرک داتام برترین های معماری ویکتوریایی را برایتان شرح میدهیم.
یکی از برترین های معماری ویکتوریایی بدون شک، کاخی است که منزلگاه پارلمان انگلستان است؛ یا به شعار خودشان، خانهای برای مردم عادی و خانهای برای اشراف زادگان (the House of Commons and the House of Lords). کاخ وست مینستر نه تنها یکی از شناخته شدهترین نمادهای لندن است بلکه یکی از معروفترین ساختمانهای دنیاست. تاریخچه این ساختمان به قرن ۱۱ام میلادس برمیگردد اما مجموعه کاخهای قرون وسطایی آن در سال ۱۸۳۴ در آتش سوزی از بین رفت.
ظاهر گوتیک در سبک معماری ویکتوریایی و امروزی این کاخ، طی بازسازی گسترده پس از آتشسوزی سال ۱۸۳۴ حاصل شده است. طراحی و اجرای این پروژه معماری ویکتوریایی ، توسط معمار سرشناس آن زمان، چارلز بری (Charles Barry) (۱۷۹۵-۱۸۶۰) به انجام رسید.
کاخ وست مینستر در سال ۱۹۷۰ جز لیست ساختمان های کلاس ۱ فرار گرفت در سال ۱۹۸۷ به عنوان میراث فرهنگی یونسکو (UNESCO) نامگذاری شد.
یکی دیگر از برترین های معماری ویکتوریایی کلیودن است که همانند کاخ وست مینستر ظاهر امروزی خود را مدیون بازسازی سنگین بعد از آتشسوزی است. و همانند وست مینستر بازسازی این پروژه معماری ویکتوریایی بر عهده معمار نامی چارلز بری (Charles Barry) بوده است. این معمار توسط صاحب این قلعه، جرج سودرلند لوسون گوور (George Sutherland-Leveson-Gower) دومین دوک سادرلند، برای اینکار برگزیده شد(۱۷۸۶-۱۸۶۱). اما بر خلاف وست مینستر، کلیودن با استایل ایتالیایی سبک معماری ویکتوریایی ساخته شده؛ که به نوعی احیای سبک معماری کلاسیک در قرن ۱۹ است.
این بنا که به مکان خیانت پروفومو (Profumo affair) –رسوایی بین وزیر جنگ بریتانیا جان پروفومو (John Profumo ) و دختر ۱۹ ساله و هنرمندی با نام کریستین کیلر (Christine Keeler)- نیز مشهور است. این سرای با ابهت در سال ۱۹۸۰ تبدیل به یک هتل لاکچری شد.
یکی دیگر از برترین های معماری ویکتوریایی است که به سبک ایتالیایی ساخته شده است. اقامتگاه سلطنتی سابق در جزیره وایت (Isle of Wight) در اواسط قرن ۱۹ام میلادی توسط توماس کوبیت (Thomas Cubit) در سال بین سالهای ۱۷۸۸-۱۸۵۵ساخته شده است. طراحی این پروژه معماری ویکتوریایی را خود پرنس آلبرت (Prince Albert) بر عهده داشته و به خوبی از پس آن بر آمده است. ملکه ویکتوریا علاقه فروانی به گذران وقت در این قلعه داشت و به همراه شوهرش و نیز بعد از فوت او برای استراحت به آنجا رجوع میکرد. او همچنین در سال ۱۹۰۱ در همین مکان فوت کرد.
بعد از مرگ ملکه قسمتی از این قلعه تبدیل به موزه شده که البته تنها خانواده سلطنتی اجازه بازدید از آن را داشت. در اوایل قرن ۲۰ام از این قلعه سبک معماری ویکتوریایی برای مدت کوتاهی به عنوان کالج نیروی دریایی استفاده شد.
خانه نخل واقع شده در باغ کیو یکی دیگر از برترین های معماری ویکتوریایی است که در واقع به عنوان یکی از تاثیرگذارترین و آیکانیک ترین ساختمانهای سبک معماری ویکتوریایی به حساب میآید. این سازه قطعا یکی از شناخته شدهترین سازههای شیشهای-فلزی دوره ویکتوریایی است. این پروژه معماری ویکتوریایی توسط دکیموس بورتن (Decimus Burton) (۱۸۰۰-۱۸۸۱) طراحی و توسط ریچارد تورنر (Richard Turner) (۱۷۹۸-۱۸۸۱) در سالهای ۱۸۴۰ ساخته شده است. این گلخانه در زمان خود یکی از بزرگترین شاهکارهای مهندسی به حساب میآمد.
این گلخانه گرم و شرجی، امکان پرورش گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری همچون نخل را پدید آورد. خانه نخل پارک کیو اولین مکان در دنیا بود که در آن از آهن خمیده و فرم داده شده در این ابعاد و بدون ستون ساخته شده است.
قلعه بالمورال از دیگر آثار خارقالعاده و برترین های معماری ویکتوریایی است که برای ملکه ویکتوریا و پرنس آلبرت، در سال ۱۸۵۲ ساخته شده است. طراحی پروژه معماری ویکتوریایی این قلعه توسط ویلیام اسمیت (William Smith) (1817-1891) انجام شده است. طراحی اسمیت به عنوان یکی از بهترین مثالهای بازسازی سبک بارونیال اسکاتلندی (Scots Baronial) شناخته میشود اما دستخوش تغییراتی از جانب پرنس آلبرت شد. قلعه بالمورال از ابتدای اتمام کار در سال ۱۸۵۶ تا به کنون ملک خصوصی خاندان سلطنتی به شمار میرود اما باغ های اطراف این قلعه سبک معماری ویکتوریایی در بهار و تابستان برای عموم قابل استفاده است.
ساختمان ویکتوریا، ساختمان مرکزی سابق دانشگاه لیورپول یکی دیگر از برترین های معماری ویکتوریایی است. این پروژه معماری ویکتوریایی توسط آلفرد واترهوس (Alfred Waterhouse) (۱۸۳۰-۱۹۰۵) در بین سالهای ۱۸۸۹ تا ۱۸۹۲ ساخته شده است.